4 .GELİŞMİŞ ÖZELİKLER

SİSTEM VE BAKIM

  Birçok bilgisayar kullanıcının ortak Şikâyetleri arasında yer alan sistem performansının kararlı olmayışı, çoğu zaman basit sebeplere dayanmaktadır. Yavaşlayan ve gittikçe hantallaşan sistemin kendine gelmesi için düzenli aralıklarla birtakım ince ayarlarının yapılması gerek kullanıcıyı gerekse sistemi rahatlatacaktır.

SİSTEM VE GERİ YÜKLEM

  Kötü bir kilitlenmeden sonra zamanı geriye çevirmek istediğiniz oldu mu? Son sürüm işletim sistemiyle bu yapılabilir. Sistem Geri Yükleme, kişisel bilgisayarın sistem dosyalarını ve programlarını her şeyin yolunda gittiği bir zamana döndürerek sorun giderme için saatlerce çabalamaları potansiyel olarak önler. Belgeleri, resimleri ve diğer verileri etkilemez, Başlat menüsü arama kutusuna "Sistem Geri Yükleme" yazılarak kolayca çalıştırılabilir. 

     Son sürüm işletim sisteminde daha fazla sistem geri yükleme noktası oluşturabilir ve kişisel bilgisayar geri yüklendiğinde hangi dosyaların kaldırılacağını veya ekleneceğini kesin olarak görülebilmektedir. 

   Daha fazla koruma için “Sistem Geri Yükleme”yi e-postaların, resimlerin, belgelerin ve diğer kişisel dosyaların güvenliğini sağlamaya yardımcı olmak üzere tasarlanan son işletim sistemi sürümü yedekleme ile birlikte kullanabilmektedir. 

DİSK BİRLEŞTİRME

  Disk birleştirme bir birimdeki (örneğin, bir sabit disk veya depolama aygıtı) parçalanmış verilerin birleştirilmesi işlemidir. 

  Bir birime dosya kaydettikçe, değiştirdikçe ve sildikçe zaman içinde parçalanma ortaya çıkar. Bir dosyada kaydedilen değişiklikler, genellikle birimde orijinal dosyadan farklı bir yerde depolanır. Bu durum dosyanın işletim sisteminde göründüğü yeri değiştirmez, yalnızca dosyayı oluşturan bilgi bitlerinin gerçek birimde depolandığı yerleri değiştirir. Zamanla hem dosya hem de birimin kendisi parçalanır ve bilgisayar tek bir dosyayı açmak için farklı konumlara bakması gerektiğinden yavaşlar.    Disk birleştiricisi sabit disk birimlerindeki verileri yeniden düzenleyen ve parçalanmış verileri yeniden bir araya getiren bir araçtır ve bu sayede bilgisayar daha verimli çalışabilir. Son işletim sistemi sürümünde disk birleştiricisi belirli bir zamanlamayla çalışır, bu sayede çalıştırmayı hatırlamak gerekmez ancak yine de bu araç el ile çalıştırabilir veya kullandığı zamanlama değiştirilebilir.

* Disk birleĢtirici için aşağıdaki yolları izlenir: 

 “Disk Birleştiricisi”ni açmak için Başlat arama kutusuna Disk Birleştiricisi yazıp ardından sonuç listesinde “Disk Birleştiricisi” tıklanır. Yönetici parolası veya onay istenirse parola yazılır veya onay verilir. 

 “Zamanlamayı Yapılandırma” tıklanıp birleştirmenin saati, sıklığı ve birleştirilmek istenen birimler seçilip ayar yapılabilir.

 DİSK DENETLEME 

   Bazı bilgisayar sorunları sürücü veya sürücülerde hataları denetleyerek çözülebilir. Örneğin, bazı performans sorunlarını düzeltmek için bilgisayarın ana sabit diskini denetleyebilir veya bir dış sabit diskin düzgün çalışıp çalışmadığına bakılabilir.

 Uygulanması gereken adımlar; 

Bilgisayar-Denetlenmesi istenen Sürücü-Sağ Tık Özellikler-Araçlar Sekmesi-Hata Denetimi'nin altında “şimdi Denetle” kullanılmaktadır. 

    Tarama işleminin algıladığı dosya ve klasörlerle ilgili sorunları otomatik olarak onarmak için “Dosya Sistemi Hatalarını Otomatik Olarak Düzelt” seçeneğini belirlenir. Aksi durumda disk denetimi sorunları bildirir ama onarmaz. 

   Kapsamlı bir disk denetimi gerçekleştirmek için “Bozuk Bölümleri Tarayıp Düzeltmeye Çalış” seçeneği belirlenir. Tarama işlemi, sürücüdeki fiziksel hataları bulup onarmaya çalışır ve tamamlanması uzun zaman alabilir.

   Dosya hatalarını ve fiziksel hataları birlikte denetlemek için hem “Dosya Sistemi Hatalarını Otomatik Olarak Düzelt” seçeneğini hem de “Bozuk Bölümleri Tarayıp Düzeltmeye Çalış” seçeneği işaretlenir.

DİSK TEMİZLE

  Diskte yer açarak bilgisayarın daha hızlı çalışmasını sağlamak ve sabit diskteki gereksiz dosyaları azaltmak için “Disk Temizleme” kullanılır. Bu özellik, geçici dosyaları siler, “Geri Dönüşüm Kutusu”nu boşaltır ve artık gerekmeyen çeşitli sistem dosyaları ile diğer öğeleri kaldırır. 

  “Disk Temizleme”yi kullanarak dosyaları silmek için Başlat arama kutusuna “Disk Temizleme” yazıp ve sonuç listesinde “Disk Temizleme” tıklanır. Ardından sürücüler listesinde temizlenmesi beklenen sabit disk sürücüsü seçilir. “Disk Temizleme” iletişim kutusundaki “Disk Temizleme” sekmesinde silmek istenilen dosya türlerinin onay kutuları işaretlenerek dosyalar silinir.

KAYIT DEFTERİ

   İşletim sisteminde bulunan; sistem donanımı, yüklü programlar, ayarlar ve bilgisayardaki tüm kullanıcı hesaplarının profilleri ile ilgili önemli bilgileri içeren bir veri tabanıdır. İşletim sistemi ile gelen kayıt defteri düzenleyicisi regedit.exe adlı hizmet programıdır. İşletim sistemi sürekli olarak kayıt defterindeki bilgilere başvurur.

    Kayıt defterinde elle değişiklik yapılması gerekmemektedir çünkü programlar ve uygulamalar, gereken tüm değişiklikleri otomatik olarak yapar. Bilgisayarın kayıt defterinde 7 yapılacak yanlış bir değişiklik bilgisayarı çalışmaz hâle getirebilir. Bununla birlikte kayıt defterinde bozuk bir dosya bulunduğunda değişiklik yapmanız istenebilir. Özellikle değişiklik yapmadan önce kayıt defterinin yedeğinin alınması ve yalnızca güvenilir bir kaynak tarafından değiştirmeniz söylendiğinde kayıt defteri değerlerini değiştirmeniz önerilir. 

KULLANICI HESAPLARI AİLE GÜVENLİĞİ 

  Parola sıfırlama diski oluşturmadaki amaç; işletim sistemi parolanızı unutursanız, yenisini oluşturmak için bir parola sıfırlama diski kullanılmasıdır. Parola oluştururken bir parola sıfırlama diski oluşturulması önerilir, böylece dosya ve bilgilere erişememe riski ortadan kalkar. 

   Kullanıcı hesabı oluşturarak kullanıcı hesaplarıyla tek bir bilgisayarı birkaç kişi kolayca paylaşabilir. Herkesin masaüstü arka planı veya ekran koruyucu gibi benzersiz ayar ve tercihleri olan ayrı bir kullanıcı hesabı bulunabilir. Kullanıcı hesapları, kullanıcıların erişebileceği dosya ve programları, bilgisayarda yapabilecekleri değişiklikleri denetler. Genel olarak pek çok bilgisayar kullanıcısı için standart hesap oluşturma tercih edilir. 

   Yönetici olarak oturum açan bilgisayarda o bilgisayarın diğer kullanıcılarını etkileyen değişiklikler yapabilen kişidir. Yöneticiler, bilgisayarda güvenlik ayarlarını değiştirebilir, yazılım ve donanım yükleyebilir, tüm dosyalara erişebilir ve diğer kullanıcıların hesaplarında değişiklik yapabilir. Yönetici olarak oturum açmak için bilgisayarda Yönetici hesap türünde bir kullanıcı hesabının olması gerekmektedir. Bilgisayarın bir etki alanında mı yoksa çalışma grubunda mı olduğuna bağlı olarak yönetici hesap türü değişikliği yapılmaktadır.

GÜVENLİK

Güvenlik denilince olaya tek bir noktadan bakmak yanlıştır, bir işletim sisteminin ağ yapısı oldukça zayıf tasarlanmış olabilir fakat çok kullanıcılı yapısı üzerinde kullanıcı 8 haklarında ileri düzey kontrol ve güvenlik imkânları sağlamış olabilir. Bunun için karşılaştırma yaparken tek bir noktaya odaklanmak yerine güvenlik duvarının açık olduğundan, virüsten koruma yazılımının güncel olduğundan ve bilgisayarın güncelleştirmelerinin otomatik olarak yükleyecek şekilde ayarlanmasına kadar bakılmalıdır. Bazı güvenlik duvarı ayarları kullanılamıyorsa ve bilgisayarınız bir etki alanına bağlıysa sistem yöneticiniz bu ayarları “Grup ilkesi” yoluyla denetliyor olabilir. 

GÖRÜNÜM VE KİŞİSELLEŞTİRME

  “Başlat düğmesi/Denetim Masası/Görünüm ve Kişiselleştirme Seçenekleri” sekmesinden yazı tipleri, klasör seçenekleri, masaüstü araçları, erişim kolaylığı merkezi, görev yöneticisi, görüntü, tema, başlat menüsü ayarları yapılabilmektedir. 

AĞ VE İNTERNET

   En az iki bilgisayarın medya, yazıcı, internet bağlantı paylaşımı gibi amaçlarla birbirleriyle iletişim hâlinde olmasıdır. Bu iletişim ortamı aynı odada olabileceği gibi internet üzerinden farklı kıtalardaki iki bilgisayar arasında da olabilir. Bağlantı kablolu ve kablosuz olabilir.

SAAT DİL VE BÖLGE

   “Denetim Masası/Saat, Dil ve Bölge” sekmesinden tarih, saat ve klavye çeşidi değiştirilebileceği gibi bölgesel dil paketleri de buradan güncelleştirilebilir. Kullanılmakta olan son işletim sistemi sürümünde dil paketleri update aracılığıyla isteğe bağlı güncelleştirmeler olarak edinilebilir. Otomatik olarak yüklenmez.

    İlk etapta bu sekme önemsiz gibi gelebilir. Ancak bazı yazılım programları ve hizmetler bu ayara bağlı olarak kullanıcıya yerel bilgiler sağladığı gibi online internet üzerinden görüşmeler için bu değerlerin doğru olması gerekmektedir (örneğin, haberler, hava durumu ve çoklu mesajlaşma).

DONANIM VE SES

  “Denetim Masası/Donanım ve Ses” sekmesinden bilgisayara bağlı tüm aygıtları yükleme, görüntüleme ve yönetme sağlar. Aygıtları görmek, bunlardan birini kullanmak ya da düzgün olarak çalışmayan aygıtta sorun gidermek istenildiğinde “Donanım ve Ses”i kullanabileceği gibi “Bilgisayarım/Sağ Tık Özellikler/ Aygıt Yöneticisi”nden de çözüm yolu bulunabilir. 

   “Denetim Masası/Sistem ve Güvenlik/Sistem/Aygıt Yöneticisi” penceresinde bir aygıtın yanında sarı ünlem işareti “!”varsa bu şu demektir: Ya yanlış bir sürücü yüklüdür ya ilgili aygıt için herhangi bir sürücü yüklenmemiştir ya da sürücü düzgün bir şekilde yüklenememiştir. “Aygıt Yöneticisi”nde yeşil renkli bir soru işareti "?" bu aygıt için uyumlu bir sürücünün yüklü olduğunu, ancak tüm işlevlerin kullanılamayabileceğini gösterir. Kırmızı "X" devre dışı bir aygıtı gösterir. Devre dışı bir aygıt, fiziksel olarak bilgisayarda bulunup kaynakları tüketen ancak korumalı mod sürücüsü yüklü olmayan bir aygıttır. Eğer doğru çalışmayan bir aygıt varsa sürücü güncelleştirme işlemi yapılarak sorun giderilebilir.

   Ekran çözünürlüğünde kullanabilecek çözünürlük, monitörün desteklediği çözünürlüklere bağlıdır. CRT monitörler genellikle 800 × 600 veya 1024 × 768 piksel çözünürlük görüntüler ve farklı çözünürlüklerde iyi çalışabilir. Düz ekran olarak da adlandırılan LCD monitörler ve dizüstü bilgisayar ekranları çoğunlukla daha yüksek çözünürlükleri destekler.

    Ekran çözünürlüğünü artırıp artıramamak, monitörün boyutuna, özelliklerine ve sahip olduğu video kartının türüne bağlıdır. Yüksek ekran çözünürlüklerinde metin ve görüntüler daha net ancak daha küçük iken düşük ekran çözünürlüklerinde metin ve görüntüler daha büyük ancak daha az nettir.   

  Ekran çözünürlüğünü değiştirildiğinde bilgisayarda oturum açan tüm kullanıcılar etkilenir. Monitörün desteklemeyeceği bir ekran çözünürlüğü ayarlandığında monitör özgün çözünürlüğüne geri dönerken ekran birkaç saniye kararır.

ERİŞİM KOLAYLIĞI

  Klavyenin çalışma biçimini denetlemek, fare işaretçisini daha büyük ve kolay görünür yapmak ve öğelerin ekranda gösterilme biçimini ayarlamak gibi işler için ayarların yapılabildiği sekmedir.

PROGRAMLAR

  Pek çok program işletim sistemi başladığında otomatik olarak başlayacak şekilde tasarlanmıştır. Yazılım üreticileri genellikle programlarını; simgeleri tıklandığında hemen açılacak, programların çalıştığını göremeyeceğiniz arka planda açılacak şekilde ayarlamışlardır. Bu ayarlama, çok kullandığınız programlar için işe yarar ancak ender olarak kullanılan hatta hiç kullanılmayan programlarda değerli bellek alanını boşa harcar ve işletim sisteminin yüklenmeyi tamamlama süresini uzatır. Bir programın başlangıçta çalışıp çalışmayacağına, hangi programların çalıştırıldığını Sistem Yapılandırması aracını kullanarak yönetmeye kullanıcı karar verebilir. 

  Hangi programların var olup olmadığını anlamak için “Başlat, Denetim Masası, Varsayılan Programlar” kısmına bakılabilir.

TAŞINABİLİR AYGIT

  Kullanıcılar, bilgisayarında uyumlu MP3 çalar gibi farklı taşınabilir aygıtlara müzik, resim ve video kopyalayıp yürütebilir. Uygulama, ses veya video dosyası aygıtının yürütebileceği bir dosya türüne dönüştürülecek ve sonra aygıta kopyalanacaktır. Dönüştürülemezse (veya dönüştürülmesi istenmiyorsa) yine de kullanıcı dosyayı aygıta kopyalamayı seçebilir ancak yürütemeyebilir. 

EK SEÇENEKLER

  Açık Veri Tabanı Bağlantısı (ODBC), programların çeşitli veri tabanlarına (veya veri kaynaklarına) erişmek için kullandığı bir teknolojidir. Örneğin, MySQL veri tabanındaki verileri bir ofis elektronik tablosuna almak için ODBC kullanılabilir. Bunu yapmak için bilgisayarda doğru ODBC sürücüsü ve veri kaynağı olmalıdır. 

KAYNAKÇA

Formatamak
Tehnopat
MEGEP
Donanım Haber Forum
Şerif Akyüz
HP Support
burak avcı